Treść strony: Luliński Wacław
Wacław Luliński (1887 – 1943)
Wacław Luliński urodził się w 1887 roku. Pochodził ze Steklina. Jego matka była klucznicą w majątku dziedzica. Wacław nauczył się czytać i pisać. 21 I 1908 r. ożenił się z Józefą Pierzgalską. Wacław Luliński organizował wyjazdy robotników sezonowych do Prus. Zabierał całą rodzinę i jechał do niemieckich gospodarzy, aby dozorować pracę robotników na roli. Zimą cała rodzina żyła z zarobionych pieniędzy. Zamieszkał z rodziną u dalekiego krewnego Andrzeja Dekowskiego w Józefkowie (gmina Skępe). Gdy wybuchła II wojna światowa, wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej „Znak”, a potem do Armii Krajowej. W działalność zaangażował się – oprócz Wacława – jego syn Czesław Luliński, córki Natalia Lulińska i Helena Lulińska. Właścicielka domu w Józefkowie Anastazja Lulińska zgodziła się, żeby w jej domu organizowano spotkania konspiratorów.
W Józefkowie w domu Anastazji i Anzelma Lulińskich (Anzelm Luliński przez całą okupację był w oflagach) wydawano konspiracyjną gazetkę „Iskra Wolności”, kolportowano prasę „N”, prowadzono nasłuch radiowy, fabrykowano fałszywe dokumenty.
Działalność konspiracyjna trwała dwa lata. Lulińscy współpracowali m. in. z Edmundem Ruszkowskim z Żagna (gmina Skępe), z Tadeuszem Kowalskim i z Lubomirem Narczewskim. Na skutek donosu 5 maja 1943 r. gestapo zajechało pod dom Anastazji Lulińskiej w Józefkowie. Brutalnemu śledztwo poddano Wacława Lulińskiego i jego syna Czesława. Wacław został przewieziony do więzienia w Grudziądzu i zamęczony. Zmarł 19 maja 1943. Żył 56 lat. Nie wiadomo, gdzie pochowano jego ciało. Czesław, Natalia, Helena i ich matka Józefa trafiły do obozu w Stutthofie. W 1945 r. wszyscy powrócili do domu w Józefkowie.
- autor: Bożena Ciesielska